مناظره هشام بن حکم با ابوشاکر یمانیمناظره هشام بن حکم با ابوشاکر یمانی، مناظره‌ای در مورد دوگانگی ظلمت و نور و دوگانه‌پرستی وی بوده که در نهایت با جواب امام صادق (علیه‌السلام) مسکوت ماند. ۱ - بنیانگذار دیصانیهابوشاکر دَیصانی از دانشمندان معروف عصر امام صادق (علیه‌السّلام) بود، و در صف منکران توحید قرار داشت، و معتقد به خدای نور و خدای ظلمت بود، و همواره می‌کوشید تا با بحث‌های کلامی، عقیده خود را ثابت کند، و اسلام را نقض نماید، او بنیانگذار مکتبی به نام دَیصانیّه شده بود، و شاگردانی داشت، و حتّی مدّتی «هشام بن حکم» از شاگردان او بود، در این‌جا به یک نمونه ایراد تراشی‌های او توجّه کنید: ۲ - عقیده دوگانهپرستانابوشاکر به نظر خود ایرادی برای قرآن یافته بود، روزی به هشام بن حکم (شاگرد برجسته امام صادق) گفت: در قرآن آیه‌ای وجود دارد که عقیده ما (دوگانه پرستی) را تصدیق می‌کند. هشام: کدام آیه‌ی را می‌گوئی؟ ابوشاکر: آن‌جا که می‌خوانیم: «وَهُوَ الَّذِی فیِ السَّماءِ اِلهٌ وَ فِی الارْضِ اِلهٌ:» «او کسی است که در آسمان معبود است و در زمین نیز معبود می‌باشد»، بنابراین آسمان معبودی دارد، و زمین معبود دیگر، ۳ - جواب امام صادقهشام می‌گوید: من ندانستم چگونه به او پاسخ بگویم، در آن سال به زیارت خانه کعبه مشرّف شدم، و نزد امام صادق (علیه‌السّلام) رفتم و ماجرا را عرض کردم. امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: این سخن بی‌دین خبیثی است، هنگامی که بازگشتی از او بپرس: نام تو در کوفه چیست؟ می‌گوید: فلان. بگو: نام تو در بصره چیست؟ می‌گوید: فلان، سپس بگو: «پروردگار ما نیز همین‌گونه است، نام او در آسمان «الهِ» است و در زمین نیز نام او «الهِ» است، همانا در دریاها، و در صحراها و در هر مکانی، اِله و معبود، او است. هشام می‌گوید: هنگامی که بازگشتم، به سراغ ابو شاکر رفتم، و این پاسخ را به او دادم، گفت: «این سخن از تو نیست، این را از حجاز آورده‌ای» (هذِهِ نَقَلْتَ مِنَ الْحِجازِ). ۴ - پانویس
۵ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مناظره هشام بن حکم با ابوشاکر یمانی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۸/۱۹. |